Otrzymując fakturę zakupu za nabyte towary czy usługi oczywistym powinno być sprawdzenie jej poprawności. Najczęściej sprawdzamy czy kontrahent właściwie wprowadził nasze dane (dane nabywcy), bądź czy zakupiona ilość, cena towaru jest zgodna z umówioną. Jeśli zauważysz nieprawidłowości jako nabywca, w określonych przypadkach możesz wystawić notę korygującą (art. 106k UoVAT). Sprzedawca w przypadku każdej nieprawidłowości wystawia natomiast fakturę korygującą.
W tym artykule skupimy się na ujęciu faktur w ewidencji zakupów, gdy zauważyliśmy błędnie określoną stawkę VAT.
Transakcje zwolnione od podatku VAT określa art. 43 ust. 1 UoVAT. Załóżmy, że otrzymałeś fakturę za usługę profilaktycznej opieki medycznej (usługa ta zwolniona jest od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 UoVAT). Sprzedawca wskazał jednak na fakturze stawkę 23% VAT. Co zrobisz w takiej sytuacji? Czy odliczysz VAT z takiej faktury, ponieważ dostrzegasz związek z działalnością opodatkowaną? Przecież to badania Twojego pracownika i masz obowiązek go na nie wysłać w ramach zatrudnienia.
Sprawdźmy co wskazano w UoVAT. Art. 88 opisuje sytuacje, kiedy prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony jest wyłączone. Jedną z tych sytuacji jest nabycie usługi lub towaru zwolnionych od podatku. Jeżeli faktura zawiera kwotę podatku, a w rzeczywistości czynność podlega zwolnieniu, to nie można odliczyć VAT z takiej faktury. Taka sama sytuacja obowiązuje, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu, a sprzedawca wskazał podatek VAT na fakturze. Takiej faktury również nie należy ujmować w ewidencji zakupu, mimo iż zawiera podatek VAT.
W związku z powyższym w przypadku analizowanej sytuacji usługa profilaktycznej opieki medycznej podlega zwolnieniu od podatku, więc nie należy ujmować tej faktury w ewidencji zakupu (nie należy dokonywać odliczenia podatku VAT), mimo iż sprzedawca zastosował stawkę podstawową. Należy skontaktować się ze sprzedawcą i zawiadomić o pomyłce. Nie ma w tym przypadku znaczenia, że nabycie to służy realizowanej przez podatnika działalności opodatkowanej.
Co, jeśli sprzedawca mimo naszej interwencji nie wystawił faktury korygującej?
Sprzedawca określa stawkę podatku VAT sprzedawanych towarów/usług, więc skoro określił taką stawkę to chyba miał ku temu podstawy? W sytuacji, kiedy sprzedawca twierdzi, że zastosował prawidłową stawkę VAT warto uzyskać od niego informację skąd wywodzi swoje stanowisko – być może posiada interpretację indywidualną bądź wiążącą informację stawkową (WIS), która określa właściwą dla jego sprzedaży stawkę VAT. Należy mieć jednak na uwadze, że taka interpretacją czy WIS wiąże organ wyłącznie w stosunku do rozliczeń sprzedawcy a nie nabywcy (czyli tego dla kogo została wydana). W sytuacji jednak, kiedy nasz kontrahent nie potrafi wytłumaczyć, dlaczego zastosował taką stawkę, jednocześnie nie chce dokonać korekty, należy zastosować się do obowiązujących przepisów o podatku VAT. Na podstawie art. 88 ust. 3a UoVAT prawo do odliczenia VAT nie przysługuje w sytuacji, gdy sprzedawca opodatkuje dostawę towarów/usług zwolnioną od VAT lub niepodlegającą opodatkowaniu. Z kolei z art. 43 ust. 1 pkt 18 UoVAT wynika, że omawiana usługa profilaktycznej opieki medycznej podlega zwolnieniu. Nie ma zatem wątpliwości co do tego, że nie przysługuje nam jako nabywcy odliczenie VAT z takiej faktury.
Co, jeśli nie zauważyliśmy błędu od razu i odliczyliśmy już VAT z błędnie wystawionej faktury?
Jeśli sami zauważyliśmy błąd w ewidencji należy złożyć korektę deklaracji okresu, w którym ujęto tę fakturę (w którym dokonano odliczenia). Korekta polegać powinna na „wyjęciu” tej faktury z części zakupowej deklaracji VAT, a więc doprowadzeniu do stanu, w którym tej faktury w deklaracji VAT nie powinno w ogóle być.
W sytuacji, kiedy to nasz kontrahent wystawił fakturę korygującą, przykładowo w kolejnym miesiącu i w ten sposób dowiedzieliśmy się, że usługa jednak podlegała zwolnieniu korygujemy deklarację w sposób wskazany powyżej, bądź poprzez dodanie faktury korygującej wystawionej przez sprzedawcę do okresu rozliczeniowego, w którym ujęto pierwotną fakturę. Ważne, aby w każdym przypadku skorygować okres, w którym dokonano odliczenia.
Pomyłka przy stawce podstawowej, obniżonej, preferencyjnej (23%, 8%, 5%, 0%)
Organy podatkowe zgodnie stoją na stanowisku, że zastosowanie przez wystawcę zaniżonej bądź zawyżonej stawki podatku VAT nie pozbawia nabywcy prawa do odliczenia VAT naliczonego. Przykład interpretacji DKIS z dnia 30.12.2021 r., sygn. 0112-KDIL1-3.4012.615.2021.1.JK. Nie ma to jednak zastosowania w przypadku, gdy obniżka dotyczy zastosowania opodatkowania do transakcji podlegającej zwolnieniu od podatku VAT lub transakcji nieobjętej opodatkowaniem.
Wiktoria Salwin
Kancelaria Wyrzykowscy
Niniejszy artykuł ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi porady prawnej, podatkowej ani jakiejkolwiek innej formy doradztwa. Wszelkie przedstawione w nim treści wyrażają osobiste poglądy autora oraz jego wiedzę na temat omawianych zagadnień. Autor ani wydawca nie ponoszą odpowiedzialności za ewentualne skutki wynikające z zastosowania się do informacji zawartych w artykule bez konsultacji z odpowiednim specjalistą.