W niniejszym artykule poruszę bardzo ważną kwestię dla każdego samorządu w Polsce. Odpowiem na pytanie, czy odszkodowanie za wycinkę drzew – zdaniem sądu - podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Kwestia ta została rozstrzygnięta przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w prawomocnym wyroku z dnia 5 grudnia 2024 r., sygn. I SA/Rz 492/24.
STAN FAKTYCZNY
Gmina zarządza nieruchomością, na której Wojewoda zezwolił Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) na wycinkę drzew w celu realizacji inwestycji drogowej. GDDKiA pokryła koszty wycinki i zabrała usunięte drzewa. W związku z powyższym, Gmina otrzymała świadczenie pieniężne obejmujące: odszkodowanie za wycinkę drzewostanu oraz jednorazowe odszkodowania za przedwczesny wyrąb drzewostanu. Wysokość odszkodowania została ustalona na podstawie operatu szacunkowego rzeczoznawcy majątkowego, który określił wartość drzewostanu na pniu, przeznaczonego do wycinki, zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 5 września 2023 r. w sprawie wyceny nieruchomości.
W związku z takim opisem sytuacji, zadano następujące pytanie: „Czy odszkodowanie składające się z odszkodowania za wycinkę drzewostanu oraz jednorazowego odszkodowania za przedwczesny wyrąb drzewostanu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług”?
STANOWISKO WNIOSKODAWCY
Gmina uważa, że odszkodowanie nie stanowi zapłaty za świadczenie usług ani dostawę towarów, więc nie podlega opodatkowaniu VAT. Jej zdaniem, odszkodowanie za wycinkę i przedwczesny wyrąb drzew nie jest związane z żadnym świadczeniem wzajemnym ze strony Gminy na rzecz GDDKiA.
STANOWISKO DKIS
DKIS nie zgodził się ze stanowiskiem Gminy. Powołując się na przepisy Kodeksu cywilnego, uznał, że odszkodowanie jest wynagrodzeniem za ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości przez Gminę. W związku z tym, zdaniem DKIS, odszkodowanie stanowi wynagrodzenie za usługę podlegającą opodatkowaniu VAT.
STANOWISKO WSA
WSA przychylił się do stanowiska DKIS. Podzielił jego argumentację i podkreślił, że udostępnienie nieruchomości przez Gminę na potrzeby inwestycji drogowej miało charakter odpłatny. Gmina, godząc się na wejście GDDKiA na jej teren, umożliwiła realizację inwestycji i w zamian otrzymała odszkodowanie. Zdaniem WSA, takie działanie wypełnia definicję odpłatnego świadczenia usług, które podlega opodatkowaniu VAT. Sąd, uznał również, iż tolerowanie przez Gminę wejścia w jej teren nie mieści się w ramach wykonywania władzy publicznej i jest normalnym świadczeniem mieszczącym się w pojęciu gospodarowania przez podatnika VAT.
PODSUMOWANIE
WSA uznał, że odszkodowanie za wycinkę drzewostanu i przedwczesny wyrąb drzewostanu podlega opodatkowaniu VAT, ponieważ stanowi wynagrodzenie za udostępnienie gruntu i jest związane z wykonaną usługą. Ponadto, WSA wskazał, iż Gmina w tej sytuacji działała jako podatnik VAT. Ważne jest jednak, aby każdy samorząd podchodził do tego typu transakcji indywidualnie i dokładnie analizował każdą z nich, biorąc pod uwagę specyficzne okoliczności danej sprawy.
Olga Grabowska
Kancelaria Wyrzykowscy
Niniejszy artykuł ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi porady prawnej, podatkowej ani jakiejkolwiek innej formy doradztwa. Wszelkie przedstawione w nim treści wyrażają osobiste poglądy autora oraz jego wiedzę na temat omawianych zagadnień. Autor ani wydawca nie ponoszą odpowiedzialności za ewentualne skutki wynikające z zastosowania się do informacji zawartych w artykule bez konsultacji z odpowiednim specjalistą.
Zadaj pytanie do artykułu