Rząd przyjął projekty ustaw z tzw. tarczy antykryzysowej, która ma przeciwdziałać gospodarczym skutkom pandemii koronawirusa (SARS-CoV-2). Celem pakietu jest przede wszystkim ochrona zatrudnienia i zachowanie płynności finansowej w firmach. To zestaw kilku projektów ustaw przygotowanych m.in. przez resort rozwoju, finansów i Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Wartość „tarczy antykryzysowej” to ok. 212 mld zł, co stanowi ok. 10 proc. wartości polskiego PKB.
Zgodnie ze wcześniejszymi zapowiedziami rządu, tarcza opiera się na pięciu filarach - bezpieczeństwie pracowników, finansowaniu firm, ochronie zdrowia, wzmocnieniu systemu finansowego i programie inwestycji publicznych.
Pakiet antykryzysowy przewiduje m.in.:
- pokrycie przez państwo składek na ZUS przez 3 miesiące dla:
- mikrofirm, które zatrudniają do 9 pracowników (chodzi o składki za wszystkich pracowników);
- samozatrudnionych;
- świadczenie miesięczne w kwocie do około 2 tys. zł – dla zatrudnionych na umowy zlecenia lub o dzieło oraz samozatrudnionych;
- dofinansowanie wynagrodzeń pracowników i uelastycznienie czasu pracy – dla firm w kłopotach.
- ochronę konsumentów w zakresie nadmiernego wzrostu cen i innych nieuczciwych praktyk;
- czasowe zniesienie opłaty prolongacyjnej w należnościach skarbowych i ZUS-owskich;
- umożliwienie odliczenia od dochodu (przychodu) darowizn przekazanych na przeciwdziałanie COVID-19;
- ułatwienia dla branży turystycznej;
- umożliwienie sklepom – w niedziele objętym zakazem handlu – przyjmowania towaru, rozładowywania go oraz wykładania na półki;
- obniżenie o 90 proc. czynszów najemców lokali i tzw. wysp w galeriach handlowych, dopóki obiekty te mają zakaz normalnego funkcjonowania;
- przedłużenie legalnego pobytu i zezwoleń na pracę dla obcokrajowców;
- zwalnianie z naliczania kar umownych za – związane z epidemią – opóźnienia przy realizacji przetargów;
- umożliwienie gminom odstąpienia od pobierania podatku od nieruchomości od firm, które przez epidemię koronawirusa utraciły płynność finansową;
- przedłużenie bankowych kredytów obrotowych, w oparciu o dane finansowe na koniec 2019;
- gwarancje de minimis z BGK;
- dopłaty BGK do odsetek;
- fundusze płynnościowe BGK, PFR i KUKE, w tym możliwość uzyskania – przez średnie i duże firmy – z funduszu PFR Inwestycje podwyższenia kapitału lub finansowania w postaci obligacji - łącznie o wartości 6 mld zł.
Co niektóre z powyższych zmian oznaczają w praktyce?
- Państwo – na 3 miesiące – przejmie opłacanie składek na ZUS za: 692 tys. mikrofirm, które zatrudniają do 9 pracowników, a także samozatrudnionych, jeżeli prowadzili działalność przed 1 lutego 2020 r. i przychód z tej działalności, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskany w lutym 2020 r. nie był wyższy niż 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 r. Dofinansowanie będzie pochodzić z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP). Dzięki temu pracodawcom spadną koszty osobowe o 35,0 proc.
- Uelastycznienie czasu pracy - pracodawca dotknięty skutkami epidemii będzie mógł skrócić dobowy czas nieprzerwanego odpoczynku dla pracownika z obecnych 11 godzin do 8 (z gwarancją oddania pracownikowi równoważnego odpoczynku w okresie 8 tygodni), a tygodniowy czas takiego odpoczynku – z 35 do 32 godzin.
- Brak kar za opóźnienia w przetargach publicznych. Służyć temu będzie procedura zwalniająca z naliczania kar umownych za – związane z epidemią – opóźnienia w realizacji przetargów. Jednocześnie nienaliczenie kar umownych w tej procedurze nie będzie stanowić naruszenia dyscypliny finansów publicznych.
- Ułatwienia dla branży turystycznej - przedłużenie terminu na zwrot wpłat klienta w przypadku niemożności zorganizowania wydarzenia z powodu epidemii do 180 dni od rozwiązania umowy (obecnie: 14 dni).
- Przedłużenie legalnego pobytu i zezwoleń na pracę dla obcokrajowców -wydłużenie wiz pobytowych i zezwoleń na pobyt czasowy cudzoziemców. Wydłużenie terminu składania wniosków o udzielenie zezwoleń pobytowych, przedłużenie wizy oraz przedłużenie pobytu w ramach ruchu bezwizowego, jeżeli wypadałby w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii.
Powyższe rozwiązania zostały zaakceptowane przez rząd w środę. Jak wyjaśnia Jadwiga Emilewicz, minister rozwoju, kierująca pracami nad specustawami: „Przygotowaliśmy rozwiązania, które pozwolą nie płacić zobowiązań publiczno-prawnych, rozłożyć je na raty, odsunąć w czasie lub otrzymać wsparcie do utrzymania miejsc pracy. Polski rynek pozwala myśleć o przyszłości z nadzieją i dlatego staramy się dostarczać instrumenty pozwalające na utrzymanie zatrudnienia”.
Zgodnie z zapowiedziami rządu „tarcza antykryzysowa” ma wejść w życie od 1 kwietnia br.
Więcej informacji nt. „tarczy antykryzysowej” znajduje się na stronie rządu: https://www.gov.pl/web/koronawirus/pakiet-dot-tarczy-antykryzysowej
Nina Kowalik
Kancelaria Wyrzykowscy