Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z pytaniem prejudycjalnym w sprawie dotyczącej zmiany w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego w przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (WNT) wprowadzonego z dniem 1 stycznia 2017 roku. Do końca 2016 roku prawo do odliczenia podatku naliczonego w przypadku WNT przysługiwało podatnikowi w deklaracji podatkowej, w której obowiązany był rozliczyć podatek należny (odwrotne obciążenie). Oznacza to, dokonując rozliczenia podatku VAT z tytułu WNT po upływie terminu do złożenia deklaracji (dokonując później korekty), podatnik odliczał podatek naliczony w tej samej deklaracji, w której wykazywał podatek należny, co przy pełnym prawie do odliczenia (100% VAT) nie powodowało obowiązku zapłaty odsetek. Po zmianie, prawo do odliczenia podatku naliczonego w deklaracji podatkowej, w której rozliczany jest podatek należny, zostało ograniczone terminowo. Otóż, podatnik ma prawo do odliczenia w tej samej deklaracji, ale pod warunkiem, że uwzględnienie podatku należnego nastąpi nie później niż w terminie 3 miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy. Po upływie powyższego terminu podatnik, uwzględniając podatek należny w deklaracji podatkowej, w której powstał obowiązek podatkowy (dokonując korekty) nie może skorzystać z prawa do odliczenia w tej samej deklaracji. Z prawa do odliczenia może wówczas skorzystać na bieżąco, czyli w rozliczeniu za okres, w odniesieniu do którego nie upłynął jeszcze termin do złożenia deklaracji podatkowej. Wobec tego, że podatnik korzysta z prawa do odliczenia w bieżącej deklaracji, jednocześnie wypełniając obowiązek uwzględnienia podatku należnego w drodze korekty za wcześniejszy okres, powstaje u niego obowiązek zapłaty odsetek od powstałej w ten sposób zaległości podatkowej.
W sprawie C-895/19 (wyrok z dnia 18 marca 2021 r.) TSUE rozpatrzył, czy przepisy unijnej Dyrektywy VAT sprzeciwiają się przepisom krajowym, które warunkują realizację prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu WNT w tym samym okresie rozliczeniowym, w którym rozliczeniu podlega podatek należny od wykazania podatku należnego we właściwej deklaracji podatkowej, złożonej w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów i usług powstał obowiązek podatkowy.
Wyrok TSUE jest korzystny dla podatników, albowiem wynika z niego, że zmiany wprowadzające warunek w postaci rozliczenia podatku należnego w terminie 3 miesięcy, którego spełnienie daje podatnikowi możliwość skorzystania z prawa do odliczenia w tej samej deklaracji podatkowej, są niezgodne z Dyrektywą VAT. Zgodnie z sentencją powyższego wyroku: „Artykuły 167 i 178 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zmienionej dyrektywą Rady 2010/45/UE z dnia 13 lipca 2010 r., należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie stosowaniu przepisów krajowych, zgodnie z którymi wykonanie prawa do odliczenia podatku od wartości dodanej (VAT) związanego z nabyciem wewnątrzwspólnotowym w tym samym okresie rozliczeniowym, w którym VAT jest należny, jest uzależnione od wykazania należnego VAT w deklaracji podatkowej, złożonej w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy.”
Podatnicy, którzy zostali zobowiązani do zapłaty odsetek w związku z wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów mogą powołać się na zapadły wyrok TSUE przed organem podatkowym w swojej sprawie, celem uargumentowania braku podstaw do ich naliczenia.
Paweł Czaplicki
Kancelaria Wyrzykowscy