Realizując projekty, również te w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, Samorządy korzystają z różnego rodzaju środków zewnętrznych. Są to klasyczne dofinansowania, które opierają się na oświadczeniu o kwalifikowalności podatku VAT, ale są to również środki z programów typu Rządowy Fundusz Inwestycji Lokalnych czy aktualnie z Funduszu Polski Ład (gdzie oświadczeń o kwalifikowalności podatku VAT nie składa się). Dlaczego taki sposób finansowania inwestycji, zakwalifikowanych do odliczenia podatku VAT, może powodować wątpliwości?
Należy rozróżnić dwie kwestie:
- Prawo do odliczenia podatku VAT – przysługuje podatnikowi, gdy ten realizuje czynności opodatkowane a poniesione wydatki pozostają w sposób bezpośredni bądź pośredni związane z tymi czynnościami. Świetnym przykładem jest prawo do doliczenia VAT od wydatków ponoszonych przez Samorząd na inwestycje wodociągowe, które służą dostarczaniu wody odbiorcom odrębnym od tego Samorządu jako podatnika VAT. Samorząd realizuje czynności opodatkowane VAT (dostarcza wodę), więc przysługuje mu prawo do odliczenia tego podatku. Na gruncie podatku VAT dla określenia prawa do odliczenia istotny jest status podatnika VAT, związek z działalnością opodatkowaną oraz niezaistnienie przesłanek negatywnych, o których mowa w art. 88 ustawy o VAT. Przepisy ustawy o VAT nie uzależniają prawa do odliczenia od sposobu finansowania danego wydatku. W artykule z 4 maja 2022 r. pisaliśmy już o odliczeniu podatku VAT, gdy dany zakup zostanie sfinansowany przez inny podmiot .
- Finansowanie wydatku z różnych źródeł – czyli sytuacja, w której odliczony podatek VAT zostanie sfinansowany z innych środków. Jak już wspomniano, finansowanie odliczonego podatku VAT na gruncie ustawy o VAT nie wyklucza prawa do odliczenia.
Podsumowując, urząd skarbowy weryfikując odliczenie podatku VAT nie zakwestionuje go ze względu na sposób finansowania, np. środkami z Funduszu Polski Ład. Ze względu na brak przepisów szczególnych co do finansowania odliczonego VAT takimi środkami Samorządy nie mają jednak pewności co do tego czy regionalna izba obrachunkowa bądź NIK nie zakwestionują takiego sposobu rozliczeń. Podwójna korzyść, z jednej strony odliczony VAT, z drugiej ta sama wartość sfinansowana środkami publicznymi.
Minister Finansów w tym przypadku nie pomoże, nie wyjaśni sposobu działania w ramach interpretacji indywidualnej, gdyż nie jest to przedmiotem przepisów o podatku VAT. Tak też wskazano w wydanej 31 maja 2022 r. interpretacji, którą przytaczamy poniżej. W przypadku wątpliwości co do prawidłowości finansowego rozliczenia danego projektu należy zgłosić je do RIO bądź podmiotu finansującego.
„Ostatnie Państwa wątpliwości dotyczą kwestii, czy w przypadku otrzymania przez Gminę zwrotu różnicy podatku VAT odliczonego z faktur zakupu związanych z przedmiotową inwestycją i rozliczonego w złożonych przez Gminę JPK-V7M, Gmina będzie zobowiązana do zwrotu podatku VAT wcześniej otrzymanego z urzędu skarbowego.
Z opisu sprawy wynika, że przewidywana wartość inwestycji wyniesie (…) zł.
Natomiast kwota udziału własnego to (…) zł.
Kwota wnioskowanych środków: (…) zł.
Finansowanie inwestycji odbywać się będzie w ramach inwestycji strategicznych „Polski Ład” w kwocie brutto. Program ten nie przewiduje finansowania w kwocie netto.
Przyznawanie bezzwrotnego dofinansowania w kwocie brutto planowanej inwestycji w ramach Programu Inwestycji Strategicznych odbywa się zgodnie z Uchwałą Nr 84/2021 Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2021 r. w sprawie ustanowienia Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych w § 4 pkt 1) po literce a), b), c), d) stanowi: „jako wartość zadania inwestycyjnego przyjmuje się całkowitą łączną wartość wynagrodzenia wykonawcy za wykonanie zadania inwestycyjnego, w tym wartość ceny dostaw określonych w umowie lub umowach mających na celu realizację zadania inwestycyjnego”.
Analizując przepisy ustawy i okoliczności sprawy, należy jeszcze raz podkreślić, że przysługuje Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków inwestycyjnych związanych z realizacją przedmiotowego zadania, ponieważ pozostają one w związku z czynnością opodatkowaną VAT, (…).
Zatem, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług nie zachodzą okoliczności, z których wynikałby obowiązek zwrotu odliczonego i otrzymanego z urzędu skarbowego podatku VAT w związku z przedmiotową inwestycją. (…)
Jeszcze raz należy jednak zwrócić Państwa uwagę, że kwestia ewentualnego wpływu prawa do odliczenia podatku naliczonego lub jego zwrotu na kalkulację wysokości wsparcia inwestycji ze środków Funduszu wykracza poza ramy systemu VAT”.
Martyna Archacka
Kancelaria Wyrzykowscy