Kiedy bezumowne korzystanie z nieruchomości podlega opodatkowaniu VAT?

Data publikacji: 02-03-2019

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Czynności te podlegają opodatkowaniu VAT niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa, nie podlegają zaś temu podatkowi, jeśli nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy.

Bezumowna czynność, na którą nie została wyrażona zgoda (ani wyraźna, ani dorozumiana), nie stanowi transakcji opodatkowanej VAT. Żądanie z tego tytułu zapłaty nie stanowi należności za jej wykonanie. Otrzymanie odszkodowania, wynagrodzenia lub różnego rodzaju ekwiwalentów za szkody (straty) lub brak korzyści z tytułu użytkowania cudzej własności bez zgody właściciela nie można utożsamiać z „odpłatnością” w związku z nielegalnym zachowaniem się drugiej strony.

Bezumowne korzystanie z nieruchomości nabiera cech odpłatnego świadczenia usług dopiero, kiedy właściciel nieruchomości wyrazi przyzwolenie/zgodę na korzystanie ze swojej własności. Wyrażenie zgody właściciela może przyjąć różne formy, np. gdy po zakończeniu obowiązywania umowy dotychczasowy dzierżawca nadal użytkuje lokal za milczącą zgodą właściciela (nawet dorozumianą), płacąc z tego tytułu określone kwoty.

Podsumowując: wyraźny sprzeciw właściciela nieruchomości na korzystanie z niej przez lokatora bez umowy powoduje, że uzyskane odszkodowanie nie podlega opodatkowaniu VAT. Przeciwnie, jeżeli właściciel nieruchomości nie podejmuje żadnych działań, aby pozbyć się lokatora z którym nie umawiał się na najem, a jeszcze pobiera od niego opłaty, wtedy ma obowiązek odprowadzić podatek VAT od otrzymanej zapłaty do Urzędu Skarbowego.