Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał 4 maja 2022 roku interpretację indywidualną dotyczącą uznania gminy za podatnika VAT w zakresie poboru opłat za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania wpłacanych przy użyciu parkometrów oraz w biurze płatnego parkowania oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących stworzenie strefy płatnego parkowania oraz przebudowę i modernizację lokalu na biuro do obsługi tej strefy.
Przedstawione zdarzenie przyszłe i zakres zadanych pytań
Przedstawiając zdarzenie przyszłe gmina wskazała, że jest czynnym podatnikiem VAT. Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. Zadania te obejmują kwestie gminnych dróg, ulic, mostów i placów oraz organizacji ruchu drogowego. Pobieranie przez gminę opłat za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie parkowania mieści się w zakresie wykonywania zadań własnych gminy. Obowiązek ustalenia stref parkowania, wysokości opłaty za parkowanie w wyznaczonych strefach oraz tryb poboru tej opłaty spoczywa na gminie (na podstawie ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych). Rada Gminy uchwałą wyznaczyła strefy płatnego parkowania, ustaliła wysokości opłat za postój pojazdów samochodowych, a także wysokość miesięcznych opłat abonamentowych i wprowadziła regulamin strefy płatnego parkowania. Na stworzenie Strefy będą ponoszone wydatki z budżetu gminy i składają się na nie koszty: dokumentacji i projektów, wykonanie oznakowania, dostawa i montaż urządzeń (parkometrów) oraz uruchomienie urządzeń i szkolenie personelu, oprogramowanie do administrowania i nadzoru nad strefą oraz do prowadzenia egzekucji, także dostawa mobilnych zestawów kontrolerskich wraz z oprogramowaniem. Gmina do obsługi strefy płatnego parkowania przebuduje i zmodernizuje swój lokal w budynku, którego jest współwłaścicielem. Zostanie również zakupione wyposażenie w postaci mebli, stanowiska komputerowe i drukarki.
Pod rozstrzygnięcie organu podatkowego gmina poddała dwa zagadnienia: czy opłaty za parkowanie będą podlegać opodatkowaniu oraz czy gminie będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących stworzenie Strefy Płatnego Parkowania oraz przebudowę i modernizację lokalu na biuro do obsługi Strefy Płatnego Parkowania.
Stanowisko gminy i organu podatkowego
Gmina zajęła stanowisko, że w powyższym zakresie działa wyłącznie w charakterze organu władzy publicznej, nie zaś jako podatnik VAT. W związku z powyższym opłaty za parkowanie nie podlegają opodatkowaniu. Konsekwencją tego jest fakt, że gminie nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego.
Organ podatkowy przytoczył w pierwszej kolejności przepisy ustawy o drogach publicznych wskazując, że organ administracji rządowej lub jednostki samorządu terytorialnego, do którego właściwości należą sprawy z zakresu planowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg, jest zarządcą drogi. Rada gminy (rada miasta) na wniosek wójta (burmistrza, prezydenta miasta), zaopiniowany przez organy zarządzające drogami i ruchem na drogach, może ustalić strefę płatnego parkowania lub śródmiejską strefę płatnego parkowania. Art. 13b ust. 4 tej ustawy reguluje limity opłat, jakich Rada gminy (rada miasta) musi przestrzegać ustalając strefę płatnego parkowania lub śródmiejską strefę płatnego parkowania, wynoszące 0,15% minimalnego wynagrodzenia w strefie płatnego parkowania oraz 0,45% minimalnego wynagrodzenia w śródmiejskiej strefie płatnego parkowania.
Analizując powyższe przepisy DKIS przyznał rację gminie. Uzasadniając swoje stanowisko stwierdził, że wyznaczenie strefy płatnego parkowania, ustalenie wysokości i pobór opłat w strefach płatnego parkowania wyznaczonych na drogach publicznych, jest zadaniem gminy nałożonym przez ustawę o drogach publicznych. Gmina nie ma dowolności w kwestii ustalania wysokości pobieranych opłat. Wysokość opłat nie jest ustalana na podstawie kryteriów rynkowych, lecz wynika wprost z przepisów prawa - ustawy o drogach publicznych oraz aktu prawa miejscowego Uchwały Rady Gminy. Zatem pobór opłat odbywa się w reżimie administracyjno-prawnym. Pobierane opłaty ustalane są w oparciu o przepisy prawne regulujące kwestie ich poboru, zatem nie mogą być uznane za rzeczywistą wartość wykonywanego świadczenia. W konsekwencji DKIS uznał, że gmina działa w tym przypadku w roli organu władzy publicznej, a nie usługodawcy oferującego świadczenia w zamian za ustaloną cenę, co oznacza, że opłaty nie podlegają opodatkowaniu. Fakt ten powoduje, że podatek VAT od zakupów na strefę płatnego parkowania nie będzie podlegał odliczeniu.
Ocena stanowiska DKIS
Przyjąć by należało, że stanowisko organu podatkowego jest prawidłowe. Minister Finansów wydał interpretację ogólną z dnia 10 czerwca 2020 r. nr PT1.8101.3.2019 wskazującą, że znaczna część wykonywanych przez jednostki samorządu terytorialnego działań w zakresie edukacji publicznej oraz pomocy społecznej jest realizowana na podstawie przepisów prawa, tym samym jednostki te, nie mogą działać w sposób wolnorynkowy czy konkurencyjny, jako podmiot gospodarczy. Pobierane zaś za wykonywane czynności opłaty w wielu przypadkach nie mogą być uznane za rzeczywistą równowartość świadczenia. O ile interpretacja ogólna dotyczy innych okoliczności to można dostrzec, że w przypadku strefy płatnego parkowania na drogach publicznych jednostki samorządu terytorialnego również nie mogą działać w sposób wolnorynkowy i konkurencyjny. Świadczy o tym chociażby fakt, że wysokość opłat ustalana jest w oparciu o przepisy prawa i jednostki samorządu terytorialnego nie mają w tym zakresie pełnej dowolności. Słusznie zatem DKIS stwierdził, że w zakresie strefy płatnego parkowania na drogach publicznych gminy nie powinny być uznane za podatnika VAT, analogicznie jak w przypadku świadczeń z zakresu edukacji, czy pomocy społecznej, do których odniósł się w interpretacji ogólnej.
Paweł Czaplicki
Kancelaria Wyrzykowscy