Mechanizm podzielonej płatności a odpowiedzialność solidarna nabywcy

Data publikacji: 10-09-2021

Odpowiadamy na pytanie: czy dobrowolne stosowanie płatności z wykorzystaniem mechanizmu podzielonej płatności (MPP) jest „opłacalne”?

Zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności jest obligatoryjne w przypadku nabycia od podatnika VAT czynnego towarów/usług z załącznika nr 15 do ustawy o VAT, gdy wartość brutto na fakturze przekracza 15 000,00 zł. W artykule zwrócę Państwa uwagę na  to co się dzieje z odpowiedzialnością solidarną nabywcy, gdy zastosuje on MPP dobrowolnie. Zacznę jednak od tego czym w ogóle jest solidarna odpowiedzialność. Mianowicie w praktyce jest to sytuacja, w której organ podatkowy może dochodzić uregulowania podatku od wybranego podmiotu zobowiązanego solidarnie. To jakie podmioty są odpowiedzialnie solidarne wynika z poszczególnych ustaw, do niektórych odnoszę się poniżej.


I.    Ustawa o podatku VAT – art. 105a 

Na podstawie ust. 1 należy wskazać, że podmiotem odpowiedzialnym solidarnie na podstawie przepisów ustawy o VAT będzie podatnik (o którym mowa w art. 15), który:

  • nabył TOWARY wskazane w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, jeżeli
  • jeżeli w momencie dostawy WIEDZIAŁ bądź miał uzasadnione podstawy do tego, by PRZYPUSZCZAĆ, że cała kwota podatku przypadająca na tę dostawę NIE ZOSTANIE WPŁACONA na rachunek urzędu skarbowego.

Odpowiedzialność solidarna polega na tym, że organ podatkowy może zwrócić się do nabywcy towaru o uregulowanie zaległości sprzedawcy w tej części podatku, która proporcjonalnie przypada na tę dostawę.

Podatnik miał uzasadnione podstawy do tego, aby przypuszczać (…) gdy „okoliczności towarzyszące tej dostawie towarów lub warunki, na jakich została ona dokonana, odbiegały od okoliczności lub warunków zwykle występujących w obrocie tymi towarami, w szczególności jeżeli cena za dostarczone podatnikowi towary była bez uzasadnienia ekonomicznego niższa od ich wartości rynkowej” (ust. 2).

Odpowiedzialność tą, zgodnie z ust. 3 wyłącza się, między innymi w przypadku, gdy dokonano nabycia towarów:

  • udokumentowanego fakturą, w której kwota należności ogółem stanowi kwotę, o której mowa w art. 19 pkt 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2019 r. poz. 1292 i 1495) – aktualnie jest to kwota 15 000,00 zł bądź
  • za które podatnik dokonał zapłaty z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.

II.    Ordynacja podatkowa – art. 117ba

Na podstawie § 1 należy wskazać, że podmiotem odpowiedzialnym solidarnie na podstawie przepisów ustawy o VAT będzie podatnik (o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT), który:

  • nabył TOWARY bądź USŁUGI a
  • zapłaty należności za tą dostawę/usługę, potwierdzone fakturą, dokonał przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o VAT (tzw. biała lista), a z odrębnych przepisów wynika obowiązek dokonania zapłaty za pośrednictwem rachunku płatniczego.

Płatności należy dokonywać wyłącznie za pośrednictwem rachunku płatniczego, gdy transakcja dotyczy przedsiębiorców, a wartość transakcji przekracza wartość 15 000,00 zł (aktualnie).

Na podstawie § 2 należy wskazać, że podmiotem odpowiedzialnym solidarnie na podstawie przepisów ustawy o VAT będzie podatnik (o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT), który:

  • na podstawie umowy zawartej z dostawcą towarów lub usługodawcą zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny albo z nabywcą towarów lub usługobiorcą JEST OBOWIĄZANY DO POBRANIA NALEŻNOŚCI od nabywcy za dostawę towarów lub świadczenie usług, potwierdzone FAKTURĄ, i przekazania jej w całości albo części dostawcy towarów lub usługodawcy,
  • jeżeli dokonał zapłaty tej należności przelewem NA RACHUNEK INNY NIŻ zawarty na dzień zlecenia przelewu na białej liście.

Odpowiedzialność solidarna polega na tym, że organ podatkowy może zwrócić się do nabywcy towaru o uregulowanie zaległości sprzedawcy w tej części podatku, która proporcjonalnie przypada na tę dostawę.

Odpowiedzialność tą, zgodnie z § 3, wyłącza się, między innymi w przypadku, gdy:

  • podatnik złożył przy pierwszej zapłacie należności przelewem na rachunek, którego nie ma na białej liście, zawiadomienie o zapłacie należności na ten rachunek do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla podatnika, który dokonał zapłaty należności, w terminie 7 dni od dnia zlecenia przelewu bądź
  • podatnik dokonał płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.

Podsumowując: 
Odpowiedzialność solidarną powstającą na podstawie wskazanych wyżej przepisów ustawy o VAT oraz ordynacji podatkowej wyłącza się, gdy podatnik dokona płatności z wykorzystaniem mechanizmu podzielonej płatności.

 

Martyna Archacka
Kancelaria Wyrzykowscy