Prewspółczynnik według danych za rok poprzedzający poprzedni rok podatkowy

Data publikacji: 23-01-2023

Czy jednostki samorządu terytorialnego mogą w 2023 roku stosować prewspółczynnik obliczony według danych za 2021 rok, jeżeli w 2022 roku stosowały prewspółczynnik obliczony również według danych za 2021 rok?


Z tytułu nabycia towarów i usług podatnicy mają prawo do odliczenia podatku VAT w zakresie, w jakim są one wykorzystywane do sprzedaży opodatkowanej podatkiem VAT. Jednostki samorządu terytorialnego są szczególnego rodzaju podatnikiem, albowiem prowadzą działalność podlegającą opodatkowaniu oraz wyłączoną z opodatkowania. W wielu przypadkach nie mogą przypisać danego towaru lub usługi wyłącznie do sprzedaży opodatkowanej z uwagi na jego związek z działalnością wyłączoną z opodatkowania oraz sprzedażą opodatkowaną i zwolnioną. W takim przypadku oprócz współczynnika sprzedaży JST stosują również prewspółczynniki.


Obliczenia prewspółczynnika JST dokonują zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 17.12.2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników. W pewnych okolicznościach mogą odstąpić od metody przewidzianej w rozporządzeniu.


Kiedy można przyjąć dane za rok poprzedzający poprzedni rok?

Metoda kalkulacji prewspółczynnika, zgodnie z rozporządzeniem, oparta jest na wysokości obrotu osiągniętego przez daną jednostkę oraz dochodów wykonanych tej jednostki. Z § 8 tego rozporządzenia wynika, że do obliczenia prewspółczynnika mogą być przyjęte dane za rok podatkowy poprzedzający poprzedni rok podatkowy. Oznacza to, że w 2023 roku nie musi być stosowany prewspółczynnik wstępny obliczony według danych za 2022 rok. JST mogą wykorzystać dane za 2021 rok. Jeżeli JST zdecyduje się na takie rozwiązanie, do wyliczenia prewspółczynnika wstępnego na 2023 rok zbędne będą sprawozdania finansowe za 2022 rok. Z treści tego przepisu wynika, że dane za rok poprzedzający poprzedni rok mogą zostać przyjęte wyłącznie w przypadku wzorów opisanych w tym rozporządzeniu. Z tego należałoby wyprowadzić wniosek, że do obliczenia prewspółczynników według innej metody niż opisana w rozporządzeniu powinny być wykorzystywane dane za rok poprzedni. Warto również nadmienić, że bez względu na to jakie dane JST przyjmie do obliczenia prewspółczynnika (dane za rok poprzedni czy rok poprzedzający rok poprzedni) stosuje współczynnik sprzedaży obliczony według danych za rok poprzedni. W kontekście współczynnika sprzedaży ustawodawca nie przewiduje możliwości przyjęcia danych za rok poprzedzający rok poprzedni.


Jak zmienić dotychczasowe zasady stosowania prewspółczynnika?
Ze stosowaniem prewspółczynnika do odliczenia podatku VAT związane są korekty roczne. Przepisy ustawy o VAT zobowiązują podatników do korekty odliczonego prewspółczynnikiem wstępnym, w trakcie roku, podatku VAT jeżeli prewspółczynnik ostateczny będzie w innej wysokości. Przykładowo, jeżeli w 2022 roku JST stosowała prewspółczynnik obliczony według danych za 2021 rok, wynoszący 8%, a obliczony według danych rzeczywistych za 2022 roku wyniósł 5%, podatek VAT wynikający z różnicy w wysokości prewspółczynnika JST jest zobowiązana rozliczyć w deklaracji za pierwszy okres rozliczeniowy 2023 roku.


Przepisy odnoszą się również do sytuacji, w której podatnicy przyjmą dane za rok poprzedzający poprzedni rok podatkowy. Art. 90c ust. 2 uprawnia podatników, celem dokonania korekty rocznej, do zastosowania prewspółczynnika obliczonego według danych za rok poprzedzający poprzedni rok podatkowy, ale pod warunkiem, że takie dane zostały przyjęte do obliczenia prewspółczynnika wstępnego. Oznacza to, że JST która w 2022 roku stosowała prewspółczynnik obliczony według danych za 2020 rok, do korekty rocznej dokonywanej za 2022 rok może zastosować prewspółczynnik obliczony według danych za 2021 rok.
Nadto przepisy przewidują, że w korekcie rocznej JST może przyjąć inny sposób kalkulacji prewspółczynnika, niż został przyjęty dla danego roku podatkowego, jeżeli byłby on bardziej reprezentatywny dla zakończonego roku.


Przyjmijmy zatem, że mamy do czynienia z JST, która w 2022 roku stosowała prewspółczynnik obliczony metodą z rozporządzenia według danych za 2021 rok i chciałaby zmienić dotychczasowe podejście i zacząć stosować prewspółczynnik liczony według danych za rok poprzedzający rok poprzedni. W tej sytuacji do zakupów dokonywanych w 2023 roku JST może stosować ten sam prewspółczynnik, który stosowała w poprzednim roku, tj. obliczony według danych za 2021 rok. Nie będzie jednak zwolniona z obowiązku obliczenia prewspółczynnika według danych za 2022 rok. Skoro w 2022 roku prewspółczynnik wstępny obliczony był według danych za rok poprzedni, do korekty rocznej zakupów dokonanych w 2022 roku, JST musi zastosować prewspółczynnik obliczony według danych dla zakończonego 2022 roku. Stosując jednak już w 2023 roku prewspółczynnik obliczony według danych za 2021 rok korekta roczna 2023 roku (dokonana w deklaracji za pierwszy okres rozliczeniowy 2024 rok) będzie mogła zostać dokonana prewspółczynnikiem obliczonym według danych za 2022 rok.


Powyższe stanowisko zostało uznane za prawidłowe przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji, którą uzyskaliśmy dla jednego z naszych klientów (interpretacja indywidualna z dnia 25 maja 2022 roku, znak: 0114-KDIP4-1.4012.168.2022.1.APR).


Paweł Czaplicki
Kancelaria Wyrzykowscy