Spółka komunalna wystąpiła o indywidualną interpretację podatkową z pytaniem o obowiązek opodatkowania podatkiem VAT rekompensaty, którą otrzymuje do miasta. Miasto utworzyło tę spółkę i ma w niej 100% udziałów. Spółka prowadzi działalność sportowo-rekreacyjną, a rekompensata przyznawana jest na pokrycie ewentualnej straty z działalności. Negatywna interpretacja organu podatkowego została uchylona przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach.* Wyrok jest nieprawomocny.
Stan faktyczny
Spółka prowadzi działalność sklasyfikowaną w Polskiej Klasyfikacji Działalności Gospodarczej (PKD) jako działalność klubów sportowych (działalność podstawowa). Zgodnie ze statutem Spółka nie działa dla zysku, a w przypadku jego wypracowania jest on przeznaczany na cele statutowe. Statut określa również cel funkcjonowania Spółki, jakim jest przede wszystkim prowadzenie klubu sportowego w rozumieniu przepisów ustawy o sporcie, oraz budowa, zarządzanie i eksploatacja infrastruktury sportowej. Spółka zarządza stadionem miejskim i go utrzymuje. Odpłatność za korzystanie z pomieszczeń Stadionu od podmiotów trzecich jest regulowana w drodze zarządzenia Prezydenta Miasta, jak i ustalana przez Zarząd Spółki. Wpływy z jego odpłatnego udostępniania podmiotom trzecim oraz z tytułu organizowanych wydarzeń sportowych stanowią przychody spółki. Spółka udostępnia stadion również Miastu za wynagrodzeniem równoważnym poniesionym kosztom udostępnienia. Koszty utrzymania stadionu obciążają Spółkę. Spółka i Miasto zawarły umowę wykonawczą, której wynika powierzenie spółce zadania w zakresie działalności sportowo-rekreacyjnej. Umowa przewiduje, że w przypadku wystąpienia straty finansowej z działalności opisanej w umowie wykonawczej Miasto przekaże Spółce rekompensatę.
Wniosek o interpretację dotyczył opodatkowania podatkiem VAT rekompensaty wypłacanej Spółce na podstawie umowy wykonawczej.
Stanowisko Spółki
W ocenie Spółki rekompensata nie jest opodatkowana podatkiem VAT, gdyż nie jest wypłacana w zamian za jakiekolwiek świadczenie wzajemne. Innymi słowy, Spółka nie świadczy Miastu żadnej usługi, a zatem nie występuje miedzy Spółką i Miastem czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem VAT. Spółka podkreślała, że rekompensata jest wypłacana w przypadku wystąpienia straty finansowej, co oznacza, że otrzymanie przez Spółkę rekompensaty nie jest pewne. Warunkiem wypłaty rekompensaty jest wystąpienie straty, a nie wykonanie jakiejś usługi. Zdaniem Spółki nie sposób również uznać rekompensatę za dopłatę do ceny usług świadczonych przez Spółkę osobom trzecim, albowiem rekompensata nie ma wpływu na cenę usług i nie jest związana z konkretnymi usługami.
Stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
Organ podatkowy nie podzielił zdania Spółki. W pierwszej kolejności wskazał, że wyłączenie z charakteru podatnika VAT mające zastosowanie dla jednostek samorządu terytorialnego (art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług) nie może mieć zastosowania w odniesieniu do Spółki, albowiem jest odrębnym podmiotem posiadającym osobowość prawną. Następnie organ podatkowy wskazał, że przedstawiona we wniosku sytuacja nosi znamiona odpłatnego świadczenia usług, podlegającego opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Wynika to z faktu, że Spółka wykonuje powierzone jej przez Miasto zadania w zakresie prowadzenia działalności klubów sportowych oraz utrzymania i administrowania stadionem miejskim. Za realizację powierzonych zadań Spółka otrzymuje rekompensatę. Powierzenie tych czynności ma na celu zaspokajanie potrzeb wspólnoty samorządowej Miasta. Rekompensata jest wynagrodzeniem za czynności na rzecz Miasta, albowiem wykonując zadania powierzone Spółka zwalnia z tego obowiązku Miasto, co stanowi dla Miasta korzyść.
Stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach
WSA uchylił interpretację organu podatkowego. Zdaniem WSA rekompensata nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, albowiem nie jest wypłacana za jakiekolwiek świadczenie wzajemne. Pomiędzy Spółką, a Miastem nie dochodzi do odpłatnego świadczenia usług. Rekompensata wypłacana jest Spółce wyłącznie na pokrycie kosztów realizacji zadań powierzonych przez Miasto na podstawie umowy wykonawczej, nie zaś w związku z podjęciem się przez Spółkę realizacji tego rodzaju zadań. Miasto można porównać do instytucji udzielającej dofinansowania, która kierując się wyznaczonymi celami udziela refundacji kosztów danego przedsięwzięcia, nie osiągając z tego tytułu ekwiwalentnej korzyści. Rekompensata nie wpływa także wprost na ceny usług świadczonych przez Spółkę, lecz służy głównie pokryciu straty z tytułu wykonywania zadań publicznych. Wynika to z faktu, że wypłacana jest wyłącznie w przypadku poniesienia przez Spółkę straty, co wyklucza jej związek z wykonywanymi usługami przez Spółkę. Wysokości rekompensaty nie jest uzależniona od ilości i wartości świadczonych usług, co oznacza, że ma charakter ogólny, a jej celem jest wyłącznie zrekompensowanie ewentualnej straty wynikającej z ogólnej działalności Spółki.
Komentarz
Temat rekompensat udzielanych przez samorządy spółkom komunalnym jest bardzo powszechny. Jak widać po powyższej sprawie, nie tylko są przyznawane w związku z działalnością w zakresie transportu publicznego, ale również w zakresie innych rodzajów działalności. W sprawie działalności sportowej spółki WSA zajął tożsame stanowisko, co wyrażają sądy właśnie w zakresie transportu publicznego. W przypadku jednych i drugich, samorządy nie wypłacają rekompensat w zamian za jakiekolwiek świadczenie wzajemne, lecz wyłącznie finansują straty z tej działalności. O rekompensatach do transportu publicznego pisaliśmy w naszym artykule „VAT od rekompensaty i odliczanie podatku VAT przez operatora transportu publicznego”. W sprawie, której poświęcony został ten artykuł, wydaje się, iż prawidłowo Sąd uchylił interpretację podatkową. Zauważyć należy, że Spółka, co prawda udostępnia stadion Miastu, ale nie odbywa się to w zamian za rekompensatę ustaloną w umowie wykonawczej. Udostępnianie stadionu Miastu, jak i podmiotom trzecim odbywa się w ramach odrębnego stosunku zobowiązaniowego (umowy), w przypadku którego Spółka otrzymuje wynagrodzenie podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT. W sprawach rekompensat istotne jest to, czy może być ono uznane za wynagrodzenie wypłacane w zamian za określone, ekwiwalentne świadczenie. Opodatkowaniu podatkiem VAT nie podlegają same wpływy pieniężne. Musi istnieć odbiorca świadczenia, który wypłaca ustalone wynagrodzenie świadczącemu usługę. Trybunał Sprawiedliwości, w wyroku z dnia 3 marca 1994 r., w sprawie C-16/93, podnoszonym również w tym postępowaniu, rozpatrywał opodatkowanie podatkiem VAT datków, które otrzymuje muzyk grający przy drodze publicznej. Orzekł, że takie datki nie podlegają opodatkowaniu, gdyż przechodnie dobrowolnie ich udzielają według własnego uznania i niekoniecznie w związku z wykonywaną muzyką. Niektórzy mogą długo słuchać muzyka nie przekazać nic, inni mogą tylko przechodząc przekazać datek w wysokości ustalonej według własnego uznania.
Ustalenie, czy w danym przypadku rekompensata jest opodatkowana podatkiem VAT często jest przedmiotem sporu pomiędzy podatnikami a Dyrektorem Krajowej Informacji Skarbowej. Kwestia ta wymaga szczegółowego przeanalizowania konkretnego stanu faktycznego. Przykładowo w sprawie C-182/17 TSUE orzekł, że rekompensata przyznawana spółce podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Rekompensata dotyczyła, między innymi, zarządzania mieszkaniami i innymi nieruchomościami oraz utrzymania lokalnych dróg. Z kolei w sprawie I FSK 674/18 Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie (wyrok z dnia 7 października 2021 r.) uznał za podlegającą opodatkowaniu rekompensatę, dotyczącą gospodarowania odpadami. W tej sprawie NSA uznał, że występuje związek między rekompensatą, a usługami na rzecz gminy.
*Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 30 listopada 2022 r., I SA/Gl 1112/22, nieprawomocny
Paweł Czaplicki
Kancelaria Wyrzykowscy