Przyjęło się, że umowa to umowa a faktura to faktura. Czy wydany niedawno wyrok TSUE zmieni to i umowa będzie mogła być uznana za fakturę?
W sprawie C-235/21 TSUE orzekł, że „umowę zbycia i leasingu zwrotnego, po zawarciu której strony nie wystawiły faktury, można uznać za fakturę w rozumieniu tego przepisu, w przypadku gdy umowa ta zawiera wszystkie informacje niezbędne do tego, by organ podatkowy państwa członkowskiego mógł ustalić, czy materialne przesłanki prawa do odliczenia podatku od wartości dodanej zostały w danym wypadku spełnione, czego zbadanie należy do sądu odsyłającego”. Zatem dopuścił sytuację, w której podatnik będzie mógł odliczyć podatek VAT na podstawie umowy, gdy ta będzie zawierała niezbędne dane, a faktura po zawarciu umowy nie zostanie wystawiona. To czy spełnione zostały przesłanki materialne pozostawił rozstrzygnięciu sądowi odsyłającemu.
Podstawowa zasada neutralności VAT wymaga, by prawo do odliczenia podatku naliczonego zostało przyznane w razie spełnienia przesłanek materialnych, nawet jeśli nie spełniono niektórych wymagań formalnych. Bez znaczenia pozostaje to czy podatek wykazano w dokumencie noszącym tytuł ”faktura” czy w innym dokumencie, np. umowie zawartej pomiędzy stronami.
O tym, czy daną umowę należy uznać za fakturę będą każdorazowo stanowiły jej postanowienia, tj. to czy z umowy wynikają te dane, które wynikają z obligatoryjnych elementów umieszczanych na fakturach – a więc te, które pozwolą organom podatkowym ustalić, czy spełnione są materialne przesłanki prawa do odliczenia VAT.
W sprawie, w której orzekał TSUE wskazano, że z omawianej umowy wynikała kwota podatku VAT, nie wynikała właściwa stawka tego podatku – do sądu odsyłającego pozostawiono jednak zbadanie, czy stawkę tą można było z tej umowy wywieść.
Do tej pory polskie organy podatkowe wskazywały, że umowa stanowi wyłącznie porozumienie stron transakcji i nie stanowi bezpośredniej podstawy do zapłaty bądź odliczenia podatku, gdyż nie stanowi faktury (stanowi podstawę do wystawienia faktury). Przykładowo w interpretacji indywidualnej z 9 lutego 2021 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.860.2020.1.ASY, organ wskazał, że „zawarta przez Wnioskodawcę umowa, która będzie zawierała dane wymienione w art. 106e ust. 5 pkt 3 ustawy o VAT i jednocześnie będzie dotyczyła usługi, której wartość należności ogółem nie przekroczy 450zł nie będzie stanowiła faktury uproszczonej”.
Czy krajowe organy podatkowe zmienią swoje stanowisko w zakresie nieuznania umowy za fakturę?
Martyna Archacka
Kancelaria Wyrzykowscy